Na de dagelijks altijd vriendelijke wake up call staan gelijk de ijverige schoonmaaksters klaar om tijdens ons ontbijt in alle hutten de bedden op te maken en douche en sanitair een hygiënische schoonmaakbeurt te geven. Hoog tempo, prima logistiek en in schone handdoeken kan direct worden voorzien. Chapeau voor deze dames.

Na het heerlijke ontbijtbuffet gaan we natuurlijk weer aan dek. Jan heeft iedereen verplicht om 10.00 uur voor zijn presentatie over IJsberen aanwezig te zijn. Belangrijke gedragsregels als we morgen op Spitsbergen aan land gaan nadat de scout gidsen ons de veilige landing hebben bevestigd. IJsberen zijn onvoorspelbaar en verschillend in hun gedrag. Al zijn de gidsen met alarmpistool en geladen geweer bewapend, wij moeten ons strikt aan de instructies van de gidsen houden. We gaan niet aan land als er ijsberen zijn. Wordt een ijsbeer gesignaleerd dan snel als groep terug aan land. Wij zijn in hun territorium. Onverwachtse ontmoetingen eerst afwentelen met alarmpistool. In het alleruiterste geval schieten en volgt politie onderzoek naar de aanleiding. Gelukkig heeft er nog nooit een ontmoeting met een ijsbeer tijdens onze cruises en landingen door de jaren heen plaatsgevonden.

Aansluitend volgde facultatief een boeiende en bevlogen lezing van Jan over de economische ontstaansgeschiedenis van Spitsbergen die goed aansloot op zijn eerdere lezing over de ontdekkingen van Spitsbergen en de opkomst van de walvisvaart. Na de ontwikkelingen en teloorgang van de walvisvaart in mijn vorige blog, voeren in 1720 de Russen naar Spitsbergen om te jagen op Walrussen (o.a. ivoor), en pelsjagers voor de Witte Poolvos en Blauwe Poolvos huiden. De Russen breidden hun extensieve jachtterreinen verder uit met locaties in Noorwegen, Finland en Franz Josephland. Ter illustratie toonde Jan getekend beeldmateriaal in de periode 1720 - 1852. Een slechte winter en de Krim oorlog vereisten in Rusland meer aandacht en de Russen trokken zich van Spitsbergen terug.

Wetenschappelijke expedities volgden van 1838 - 1839. Deze onderzoeksresultaten werden vanaf 1864 interessant voor Noorse trappers die zich op Spitsbergen gingen vestigen, ook op poolvos voor hun pelsen gingen jagen en deze op hun beurt weer aan de Russen verkochten. Doordat Noorse Trappers beter leerden overleven dan voorheen de Russen, werd Spitsbergen steeds meer vernoords. In het Spitsbergenverdrag van 1920 werd bepaald dat je alleen mocht jagen met accreditatie van de Gouverneur. Verdrag werd in 1920 door 46 landen getekend waaronder Nederland met de locatie Barentszburg als Nederlandse kolenmijn . Dit verdrag geeft Noorwegen de soevereine status van Spitsbergen. De ondertekende  landen moeten voldoen aan de Noorse weten. Er geldt geen einddatum voor dit verdrag. Zo ontstond wel overbevissing rondom Spitsbergen omdat de deelnemend landen vrije toegang tot de rijke visgronden hebben.

In dezelfde aangrijpende verhaaltrant neemt Jan ons mee met de heroïsche ontdekkingsexpedities van de Noor Fridtjof Nansen in zijn poging Spitsbergen te bereiken. Overlevingsverhalen van 1893 - 1896 maar Spitsbergen niet ontdekt. In 1905 stapt Noorwegen uit de unie met Zweden en wordt zelfstandig. De Fransman Salomon Andrée probeert met een waterstofballon gebouwd op Spitsbergen over de Noordpool te vliegen. Zijn poging mislukt. 

Onderbroken door het omroepen dat er een Blauwe - later bleek - Gewone vinvis was gesignaleerd, werd Jan zijn lezing onderbroken. Iedereen aan dek. Een schouwspel met een circa 23 - 25 m lange walvissoort, 80 - 160 ton, 7 - 8 inademen, dan een kwartier duiken om na een reis uit de equatoriale wateren hier - net als de Bultrug - te komen foerageren op de aan plankton rijke visgronden. Schitterende waarneming met fotogenieke kansen.

Door naar het als altijd smaakvolle lunchbuffet. Daarna voor de liefhebbers het vervolg van Jan zijn spannende expeditie verhalen. Zo komt de Zweed Salomon Andrée in beeld die via de Noordpool naar Alaska een ballonvaart vanaf Spitsbergen wilde maken. Competitiestrijd tussen Noorwegen en Zweden wie als eerste de Noordpool zou ontdekken. Spannende wordt het als Andrée en Nansen elkaar bij toeval op Spitsbergen tegenkomen. Authentieke zwart/wit foto's en tekeningen rond 1850 geven een goed beeld van genoemde pogingen van beide mannen. Na het opstijgen van Andrée wordt 30 jaar lang niets van hem en zijn bemanning gehoord tot in 1930 op een klein eilandje noordoost van Spitsbergen hun door vriestemperaturen goed geconserveerde 21 restanten, dagboeken, kleding en filmrolletjes werden gevonden om aan te geven hoe en waar zij verongelukt waren.

De Noor Roals Amundsen ondernam van 1872 - 1928 diverse poolexpedities naar Noord- en Zuidpool. In 1926 werd bij Ny Alesund op Spitsbergen naar Italiaans model een zeppelin gebouwd. De ankermast bij Ny Alesund is er nog steeds het legendarische bewijs van.  Een andere poging vindt door door Nobilée plaats, zijn zeppelin stort neer en hij en zijn meegenomen hondje worden door een vliegtuigje ontdekt en gered.  

Op Spitsbergen begint de Amerikaan Longyear in 1906 een kolenmijn samen met John Munro. Hij noemt de omgeving Longyear City. dat later als dorpsnaam veranderde in Longyearbyen. Huizen, hotels, onderzoeksinstituut, kerkje en huidige stedelijke groei zijn goed herkenbaar in het beeldmateriaal dan Jan ons toont. Een mooie introductie op de naderende landing en verblijf in Longyearbyen. Voor zijn boeiende verhaal kreeg Jan een welverdiend applaus.

Om 15.00 uur heb ik aan de deelnemers aan de fotoworkshop op 14 juni in de bar op dek 6 een uiteenzetting gegeven van het programma en onze te bezoeken locaties. Tips over camera instellingen bij de naar we hopen te verwachten vogelsoorten, arctische flora en zoogdieren uitgewisseld alsook de opstaplocaties en - tijden. . 

Na mijn besloten groepsbijeenkomst nam Eduard plenair de vogelsoorten van Spitsbergen door. Noemde dat er 234 verschillende soorten gespot zijn en tipte iedereen om de website www.svalbardbirds.com. te raadplegen.om zo de 25 algemene en 18 soorten schaarse broedvogels te leren kennen. Met het noemen en met foto's veelal geïllustreerd kwamen o.a. Alpensneeuwhoen, Rietgors, Koningseider, Witbuik rotganzen, Roodkeelduiker en IJseenden op de flatscreens in de bar in beeld. 

Tussendoor aan dek waar Butskoppen Vinvissen waren gesignaleerd en om daarna de recap van Jan over de vaarroute en de twee voor morgen op Spitsbergen aangekondigde landingen. Te beginnen met de walrussen op Poolepynten. 

Na het wederom voortreffelijke diner aan dek of bar gezellig napraten over deze dag om daarna van een welverdiende nachtrust te gaan genieten.

Pieter